Połpica
Połpica (němsce Halbendorf/Spree) je wjes ze 174 wobydlerjemi[2] we wuchodźe sakskeho wokrjesa Budyšin. Wjes słuša ke gmejnje Malešecy a leži 140 m nad mórskej hładźinu při Sprjewi. Połpica leži w Hornjej Łužicy a serbskim sydlenskim rumje.
| |||||
| gmejna: | Malešecy | ||||
| zagmejnowanje: | 1977 (do Noweje Wsy) | ||||
| wobydlerstwo: | 174 (31. decembra 2022)[1] | ||||
| přestrjeń: | 7,82 km² | ||||
| wysokosć: | 140 metrow n.m.hł. | ||||
51.29861111111114.555277777778140
| |||||
| póstowe čisło: | 02694 | ||||
| předwólba: | 035932 | ||||
| starše mjena: | Halbindorf (1374), Halbendorff (1419/1565) | ||||
| wotwodźene słowa: |
| ||||
 Stary Połpičanski młyn | |||||
wikidata: Połpica (Q160512)
| |||||
Geografija
wobdźěłać
Susodne wjeski su Cympl a Turjo zady wulkich lěsow na sewjerowuchodźe, Dubo na wuchodźe, Lemišow na juhu, Lichań a Kobjelń na juhozapadźe a Nowa Wjes na sewjerozapadźe.
W 1920tych lětach bu Sprjewja před a za Połpicu zrunana, zo by woda spěšnišo wotběžała. Wot lěta 2017 so někotre stare promjenja zaso wožiwichu. Runočasnje natwarichu w Połpicy škitnu sćěnu při rěce, zo by so wjeska přiwšěm před wulkej wodu škitała.
We wsy namakatej so lěsny šulerski dom a hosćenc.
Ležownostne mjena
wobdźěłaćMichał Rostok naliči 1887 slědowace serbske ležownostne mjena: Mroka, Wósty, Wjazowa, Łuh (Połpica) a Za hunami, Na kupach, Přiwicy, Křiže, Brody, Wokleće, Sna, Borušća (Borusche), Łuh (Kislica).[3]
Stawizny
wobdźěłać
Wjes naspomni so prěni raz w lěće 1374 jako Halbindorf. Ležownostne knjejstwo wukonješe přez lětstotki ryćerkubło we wsy samej.[4] Hač do lěta 1977 bě Połpica samostatna gmejna z wjesnym dźělom Kislica a potom hač do lěta 1994 gmejnski dźěl Noweje Wsy.
Wobydlerstwo a rěč
wobdźěłaćW lěće 1884 měješe wjes po Mukowej statistice 243 wobydlerjow, mjez nimi 238 Serbow (98 %).[5] Arnošt Černik zwěsći 1956 serbski podźěl wobydlerstwa wot hišće 71,3 %.[6] W lěće 1966 měješe ewangelski časopis Pomhaj Bóh w Połpicy hišće 17 abonentow.[7]Dźensa je podźěl serbsce rěčacych wobydlerjow snadny, byrnjež so serbšćina tu w šuli hač do 1990tych lět wuwučowała. Ewangelscy Połpičenjo přisłušeja Klukšanskej wosadźe. Na kěrchowje w Połpicy natwarichu započatk 1950tych lět kěrchowsku kapałku.
Po ludličenju w lěće 2011 bydleštaj we wsy 202 wobydlerjej w přerěznej starobje wot 52,2 lět (Sakska: 46,4).[8]
Kulturne pomniki
wobdźěłaćJako škitane pomniki su zapisane do lisćiny krajneho zarjada za pomnikoškit twarjenja Połpičanskeje młodownje, něhdyši młyn, pokutny křiž, kěrchowska kapałka kaž tež saksko-pruski měznik w lěsu blisko wsy.
Wosobiny
wobdźěłać- Pawoł Krawc (1901–80) – muler, twarski nawoda noweho Serbskeho domu, Domowinski funkcionar
Literatura
wobdźěłać- Halbendorf an der Spree/Połpica při Sprjewi. W: Oberlausitzer Heide- und Teichlandschaft (= Werte der deutschen Heimat. Zwjazk 67). 1. nakład. Böhlau, Köln/Weimar/Wien 2005, ISBN 978-3-412-08903-0, str. 276–279.
Žórła
wobdźěłać- ↑ staw: 31. decembra 2022; podaća gmejnskeho zarjadnistwa Malešecy
- ↑ staw: 31. decembra 2022; podaća gmejnskeho zarjadnistwa Malešecy
- ↑ Michał Rostok: Ležownostne mjena. W: ČMS 40 (1887), str. 3–50, tu str. 10 (digitalizat).
- ↑ Połpica w Digitalnym stawizniskim zapisu městnow Sakskeje (němsce)
- ↑ Ernst Tschernik: Die Entwicklung der sorbischen Bevölkerung. Akademie-Verlag, Berlin 1954, str. 53. → wšě wjeski
- ↑ Ludwig Elle: Sprachenpolitik in der Lausitz. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 1995, str. 245. [324 wobydlerjow, z nich 155 dorosćenych z aktiwnymi znajomosćemi serbšćiny, 10 z pasiwnymi, 66 serbskich dźěći a młodostnych, 93 bjez znajomosćow] → wšě wjeski
- ↑ Z wosadow. Pomhaj Bóh 2/1967, str. 3
- ↑ Wuslědki ludličenja 2011 za Malešecy (pdf)
Wotkaz
wobdźěłać
Commons: Połpica – Zběrka wobrazow, widejow a awdiodatajow.svg){kind=small}