Sezamowe rostliny
| |
| Indiski sezam (Sesamum indicum) | |
| systematika | |
|---|---|
| Domena | Eukaryoty |
| Swět | Rostlinstwo |
| Eudikotyledony Jadrowe eudikotyledony | |
| Asteridy Euasteridy I | |
| rjad: | (Lamiales) |
| swójba: | Sezamowe rostliny |
| wědomostne mjeno | |
| Pedaliaceae | |
| R.Br. | |
Sezamowe rostliny (Pedaliaceae) su swójba symjencowych rostlinow (Spermatophytina). K swójbje słuša wažna wužitna rostlina indiski sezam (Sesamum indicum).
Wopis wobdźěłać
Družiny su jednolětne abo wjacelětne zela, rědko kerki. Cyłokromne hač našćěpane łopjena su přećiwostejne, ale na hornim dźělu rostliny měnjate.
Kćenja wobdźěłać
Kćenja su pjećličbne a dwubóčnje-symetriske. Płódniki su z dweju płodoweju łopješkow zestajene a wobsahuja 2-4 fachi. Z tych so kapsla abo twjerde zawěrace płody wuwiwaja, kotrež často njesu kałače, kwački abo podobne.
Systematika wobdźěłać
Swójba Pedaliaceae bu w lěće 1810 wot Robert Brown w Prodromus Florae Novae Hollandiae, 519 nastajeny [1]. Typusowy ród je Pedalium D.Royen ex L.. Synonymy za Pedaliaceae R.Br. su: Sesamaceae Horan., Trapellaceae Honda & Sakis. [2]
W swójbje sezamowych rostlinow (Pedaliaceae) je něhdźe 14 rodow [2] z něhdźe 62 hač 85 družinami:
- Ceratotheca Endl. (inkluziwnje Sporledera Bernh.): Z něhdźe pjeć družinami w tropiskej a južnej Africe.
- Dicerocaryum Bojer (inkluziwnje Pretrea J.Gay): Z něhdźe tři družinami w južnej tropiskej Africe.
- Harpagophytum DC. ex Meisn. (inkluziwnje Uncaria Burch.): Z něhdźe dwěmaj družinomaj w južnej Africe a Madagaskarje:
- Afriska zerwa (Harpagophytum procumbens (Burch.) DC. ex Meisn.)
- Harpagophytum zeyheri Decne.
- Holubia Oliv.: Z jeničkej družinu:
- Holubia saccata Oliv.: Wona je w južnej Africe rozšěrjena.
- Josephinia Vent. (inklusiwnje Pretreothamnus Engl.): Z něhdźe Arten Australien (tři družiny), Malesien a sewjerowuchodnej Africe.
- Linariopsis Welw.: Z jednej hač třomi družinami w tropiskej Africe. Jeli je jenož jedna družina, potom je Linariopsis prostrata Welw., kotrež jenož w Angoli wustupuje.
- Pedaliodiscus Ihlenf.: Z jeničkej družinu:
- Pedaliodiscus macrocarpus Ihlenf.
- Pedalium D.Royen ex L.: Z jeničkej družinu:
- Pterodiscus Hook. (inkluziwnje Pedaliophyton Engl.): Z něhdźe dwanaće družinami.
- Rogeria J.Gay ex Delile: Z něhdźe třomi družinami w tropiskej a južnej Africe.
- Sesamothamnus Welw. (inkluziwnje Sigmatosiphon Engl.)
- Sezam (Sesamum) L.: Z něhdźe 21 družinami, předewšěm w Africe a na Indiskim subkontinenće, na př.:
- Indiski sezam (Sesamum indicum L.)
- Trapella Oliv.: Z jednej abo dwěmaj družinomaj. To stej wódne rostliny z Azije. Jeli je jenož jedna družina, potom je Trapella sinensis Oliv. w Chinskej, Japanskej, Korejskej a Dalokim wuchodźe Ruskeje.
- Uncarina, ród wobsahuje něhdźe 14 družinow, kotrež wšě endemisce na Madagaskarje wustupuja. [3], [4] [5]:
- Uncarina abbreviata (Baill.) Ihlenf. & Straka
- Uncarina ankaranensis Ihlenf.
- Uncarina decaryi Humbert ex Ihlenf.
- Uncarina dimidiata (Baill.) Ihlenf. & Straka
- Uncarina grandidieri (Baill.) Stapf
- Uncarina leandrii Humbert
- Uncarina leptocarpa (Decne.) Ihlenf. & Straka
- Uncarina peltata (Baker) Stapf
- Uncarina perrieri Humbert
- Uncarina platycarpa Lavranos
- Uncarina roeoesliana Rauh
- Uncarina sakalava Humbert
- Uncarina stellulifera Humbert
- Uncarina turicana Lavranos
Prjedy do tutoho zarjadowane rody Craniolaria L., Holoregmia Nees, Ibicella Van Eselt., Martynia L. a Proboscidea Schmidel słušeja dźensa k swójbje Martyniaceae.
Nóžki wobdźěłać
- ↑ prěnjotne wozjewjenje skenowany při biodiversitylibrary.org.
- ↑ 2,0 2,1 Zapisk při GRIN.
- ↑ Werner Rauh: Uncarina, die Hakenstachlige: Eine nur auf Madagaskar vorkommende Gattung der Pedaliaceen, W: Kakteen und andere Sukkulenten, 49, 9, 1998, S. 205-209. + Blütenfarbe von Rosa bis Gelb: Zweiter Teil des Artikels über die Gattung Uncarina aus Madagaskar, W: Kakteen und andere Sukkulenten, 49, 10, 1998, S. 229-233.
- ↑ Zapisk w Madagascar Catalogue.
- ↑ J. J. Midgley & N. Illing: Were Malagasy Uncarina fruits dispersed by the extinct elephant bird?, W: South African Journal of Science, Volume 105, Issue 11-12, Pretoria 2009. Fulltext-Online.
Žórła wobdźěłać
- Ullstein Lexikon der Pflanzenwelt, 1973, ISBN 3-550-16019-4, stronje 410-411 (němsce)
