Pólny klon
| |
| Pólny klon (Acer campestre) | |
| systematika | |
|---|---|
| Domena | Eukaryoty |
| Swět | Rostlinstwo |
| Eurosidy II | |
| rjad: | (Sapindales) |
| swójba: | Mydłowcowe rostliny (Sapindaceae) |
| podswójba: | Jěrowcowe rostliny (Hippocastanoideae) |
| ród: | klon[1][2] (Acer) |
| družina: | Pólny klon |
| wědomostne mjeno | |
| Acer campestre | |
| L. | |
Pólny klon (Acer campestre) je štom ze swójby mydłowcow (Sapindaceae).
Po druhich žórłach zarjaduje so do swójskeje swójby klonowych rostlinow (Aceraceae).
Wopis wobdźěłać
Pólny klon je za čas lěća zeleny kerk abo štom, kotryž docpěwa wysokosć mjezy 10-15 m (druhdy 20 m). Rosće w kerčinach často jako husty kerk. Rostlina je zmjerzkokruta a so hodźi ze čerstwych symjenjow wuplahować.
Króna je kulojta hač šěroko kehelojta. Kmjen je krótki a zwjetša zhibowany.
Zdónkowa skora je nimale praworóžkaće połata.
Młode hałuzy su oliwozelene hač čerwjenobrune a mlokowu mězu wobsahuja. Ma typiske korkowe lajsty na hałuzach.
Łopjena wobdźěłać
Zymske pupki su jejkojte a docpěwaja wulkosć wot 2 hač do 4 mm.
Přećiwostejne, jasnozelene łopjena maja 3-5 tupe lapy a docpěwaja dołhosć wot 5 hač 8 cm (4-12 cm) a šěrokosć wot 5 hač do 10 cm. Lapy su słabje karbowane. Łopjena su na hornim boku ćmowozelene a so wobnaža, mjeztym na delnim boku su šěrozelene a sćeńka kosmate. Wone njesu 2-7 dołhe stołpiki. Łopjency docpěwaja dołhosć wot 5 hač do 9 cm a su zwjetša tróšku šěrše.
Nazymske barbjenje je žołtooranžowe hač čerwjene.
Kćenja wobdźěłać
Kćěje wot meje hač junija. Žołtozelene, pjećličbne kćenja so z łopjenami jewja a steja po dźewjećoch hač po dwacećoch w zrunanych wokołkowych pakićach. Přikryw je dwójny. W kwětnistwje su dwusplažne ale tež jednosplažne kćenja, kotrež stołpiki docpěwaja dołhosć wot 10 hač do 15 mm. Žołtozelenej Keluch a króna stej nimale jenakej a docpěwatej dołhosć wot 3 hač do 4 mm. Próškowe łopješka su hornostejne.
Płody wobdźěłać
Płody su křidłate worjechi, kotrež po dwěmaj škałobny płód wutworja. Jich křidlešce wodorunje wotstejitej a docpěwatej dołhosć wot 2,5 hač 3 cm a šěrokosć wot 6 hač do 10 mm. Płody wot septembra hač do oktobra zezrawja.
Stejnišćo wobdźěłać
Wón rosće na wutkatych a baziskich, mokrych hač do změnosuchich hlinowych pódach, w měšanych lěsach z dubami a hrabami, w bukowych a rěčnych lěsach, na pólnych mjezach a lěsnych kromach. Preferuje wapnite, tróšku włóžne pódy.
Rozšerjenje wobdźěłać
Pólny klon je w Europje hač do sewjerneje Persiskeje a sewjernej Africe rozšěrjeny, z wuwzaćom sewjera britiskich kupow a Skandinawiskeje.
Wobrazy wobdźěłać
-
Łopjena a płody -
Płody -
Łopjena a kwěty pólneho klona -
Ilustracija
Wužiwanje wobdźěłać
We Wulkej Britaniskej so jako klonowu žiwu płotu plahuje, zo by pola dźělił.
Nóžki wobdźěłać
- ↑ Pawoł Völkel: Prawopisny słownik hornjoserbskeje rěče. Hornjoserbsko-němski słownik. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 2005, ISBN 3-7420-1920-1, str. 196.
- ↑ W internetowym słowniku: Ahorn
Žórła wobdźěłać
- Botanica, Bäume und Sträucher, Über 2000 Pflanzenporträts, ISBN 978-3-8331-4467-7, strona 54 (němsce)
- Bruno P. Kremer: Steinbachs Naturführer Bäume & Sträucher, ISBN 978-3-8001-5934-5, strona 144 (němsce)
- Mayer, Schwegler: Welcher Baum ist das?, Bäume, Sträucher, Ziergehölze, ISBN 978-3-440-11273-1, strona, strona 74 (němsce)
- Schauer - Caspari: Pflanzenführer für unterwegs, ISBN 978-3-8354-0354-3, 2. nakład, 2008, strona 442 (němsce)
- Spohn, Aichele, Golte-Bechtle, Spohn: Was blüht denn da? Kosmos Naturführer (2008), ISBN 978-3-440-11379-0, strona 428 (němsce)
- Spohn: Welcher Baum ist das? Die neuen Kosmos-Naturführer, ISBN 978-3-440-10794-2, strona 133 (němsce)
- Ulrich Hecker: BLV Bestimmungsbuch Bäume und Sträucher, ISBN 3-405-13737-3, strony 62, 155, 169 (němsce)
- Kral, Jurij: Serbsko-němski słownik hornjołužiskeje rěče. Maćica serbska, Budyšin (1927)
- Rězak, Filip: Němsko-serbski wšowědny słownik hornjołužiskeje rěče. Donnerhak, Budyšin (1920)
- Völkel, Pawoł: Hornjoserbsko-němski słownik, Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin (1981)
