Pod małym kruhom rozumja so te kruhi na kulowym powjerchu, kotrychž runiny srjedźišćo kule njewobsahuja.

Mały kruh (módry) a wulki kruh (čerwjeny)

Mjeno „małe kruhi“ je so jako napřećiwk k „wulkim kruham“ wutworiło, kotrychž runiny kulowy centrum wobsahuja a kotrež wšě tak wulke kaž móžno kruhi na kulowym powjerchu wopřimuja.

Najwažniše małe kruhi su

Ale njehodźa so za trigonometriske wobličenja. Za jich formle dyrbja so bjez wuwzaća wulke kruhi wužiwać – na přikład meridiany abo „ortodromy (najkrótše zwjazowace linije mjez kulowymi dypkami)“. Třiróžk z tajkich wulkich kruhow rěka po swojich najwažnišich nałoženjach astronomiski abo nawtiski třiróžk, mjenuje so pak tež po swojich róžkowych dypkach třiróžk čop-cenit-hwězda.

Sferiska trigonometrija wužiwa małe kruhi jenož za postajenje měrjenskich wulkosćow a kutowych wotstawkow. Wone su geometriske městna jenakich zdalenosćow wot jednoho wuchadneho dypka – na přikład při analyzy žołmow zemjerženjow, w nawigaciji abo za měrjenje wysokostneho kuta hwězdow. Na přikład leža wšitke dypki zemskeho powjercha, na kotrychž so hwězda w samsnej wysokosći h jewi, na małym kruhu wokoło „wobrazoweho dypka“ hwězdy (hdźež w ceniće steji). Mały kruh, kotryž k tutej měrjenskej wulkosći h słuša ma radius 90° − h, štož tež cenitowej distancy wotpowěduje. Tuta wulkosć wustupuje jako bok (w stopnjach podata distanca) w nawtiskim třiróžku, a to mjez hwězdu a cenitom (městno wobkedźbowarja).

Z Wikipedije, swobodneje encyklopedije