Litium

Kajkosće
Powšitkowne
mjeno, symbol, rjadowy ličbnik	Litium, Li, 3
serija	Alkaliske kowy
skupina, perioda, blok	1, 2, s
napohlad	slěbrojće běły/šěry
CAS-čisło	7439-93-2
masowy podźěl na zemskej wobalce	0,006 %
Atomarne
atomowa masa	6,941 u
atomowy radius (wuličeny)	145 (167) pm
kowalentny radius	134 pm
Van-der-Waals-Radius	182 pm
elektronowa konfiguracija	[He]2s1
elektrony na energijowym niwowje	2; 1
1. ionizowanska energija	520,2 kJ/mol
Fyzikaliske
agregatny staw	kruty
Modifikacije	1
kristalowa struktura	kubisce w rumje centrowany
hustosć	0,535 g/cm3
twjerdosć po Mohs	0,6
magnetizm	paramagnetiski
škrějny dypk	453,69 K (180,54 °C)
warjenski dypk	1615 K (1342 °C)
molarny wolumen	13,02 · 10−6 m3/mol
wuparna ćopłota	145,92 kJ/mol
škrějna ćopłota	3 kJ/mol
parowy ćišć	1,63 · 10−8 Pa při 453,7 K
zwukowa spěšnosć	6000 m/s při 293,15 K
specifiska ćopłotna kapacita	3582 J/(kg · K)
elektriska wodźiwosć	10,8·106 S/m
ćopłotna wodźiwosć	84,7 W/(m · K)
Chemiske
oksydaciske stawy	+1
oksidy (baziskosć)	Li2O (sylnje baziski)
normalny potencial	−3,04 V
elektronowa negatiwnosć	0,98 (Pauling-Skala)
izotopy
NMR-kajkosće
Njestrašnostne pokazy
Markěrowanje jako strašna maćizna
; F; Zapalomny	; C; Žrawy
R- a S-sady	R: Předłoha:R-sady
	S: Předłoha:S-sady
	Po móžnosći a jeli je zwučeny, so SI-jednoty wužiwaja. ; Jeli nic druhe zapisowany, płaća mjenowane daty při standardnych wuměnjenjach.

Litium (wědomostnje Lithium), [ˈliːtiʊm] (z grjekskeho λίθος líthos „kamjeń“) je chemiski element ze symbolom Li a rjadowym ličbnikom 3. Swoje mjeno dósta element, dokelž bu porno natriumej a kaliumej w kamjeniznje namakany. Wón je alkaliski kow druheje periody periodoweho systema elementow. Litium je lochkometal a ma pod standardnymi wuměnjenjemi najmjeńšu hustosć mjez krutymi elementami. W elementarnej formje reaguje kaž wšě alkaliske kowy hižo při dótkanju z kóžnej włóžnotu a zawinuje tak ćežke spalenja. Litiumowe wjazby su strowoće škódne, ale we wo wjele snadnišim rozměrje hač wone jeho periodoweho susoda Berylium.

Lithium battery

Litium bu 1817 wot Johana Augusta Arfwedsona wotkryty. Dla swojeje wysokeje reaktiwnosć w přirodźe w elementarnej formje njewustupuje. Při rumowej temperaturje je jenož na cyle suchim powětrje za dlěši čas stabilny, na włóžnym powětrje so na powjerchu spěšnje mutnošěra woršta z litiumoweho hydroksida wutwori. Pomału reaguje tež na suchim powětrje k litiumowemu nitridej. Jako mikroelement je w formje swojich selow časty wobstatk mineralneje wody.

W čłowjeskim organizmje su małe mnóstwa litium składowane; element pak njeje esencielny a žanu znatu biologisku funkciju nima. Přiwšěm maja někotre litiumowe sele mediciniski wuskutk a zasadźuja so pola bipolarnych afektowych mylenjow, manije, depresije a kluserowych hłowybolenjow.