Husacy jazyčk
Husacy jazyčk (Plantago lanceolata) | |
systematika | |
---|---|
Domena | Eukaryoty |
Swět | Rostlinstwo |
Asteridy Euasteridy I | |
rjad: | (Lamiales) |
swójba: | Putnikowe rostliny (Plantaginaceae) |
ród: | Putnik[1][2] (Plantago) |
podród: | (Plantago subg. Psyllium) |
družina: | Husacy jazyčk[3] |
wědomostne mjeno | |
Plantago lanceolata | |
L. (1753) | |
Husacy jazyčk[3] (Plantago lanceolata) je rostlina ze swójby putnikowych rostlinow. (Plantaginaceae), z roda putnikow (Plantago). Serbske botaniske mjeno je dołhi putnik[3].
Etymologija wobdźěłać
Botaniske mjeno „Plantago“ wotwodźuje so wot łaćonskeho słowa planta. Woznamjenja telko kaž póduš.
Wopis wobdźěłać
Husacy jazyčk je wjacelětna, zelišćowa, naha abo słabje kosmata rostlina, kotraž docpěwa wysokosć wot 5 - 50 cm.
Koruški su jara rozhałužkowane. Korušk docpěwa dołhosć wot 60 centimetrow.
Łopjena wobdźěłać
Łopjena su na spódku stejace w rozetach, šwižnolancetojte, zrunane a maja 3-7 sylnych podołhostnych nerwow. Lisćowe łopjena su kónčkojte a ćeńke.
Kćenja wobdźěłać
Rostlina kćěje wot apryla hač do septembra. Kćenja su jara małe w najprjedy kehelojtych, 3-cm-dołhich, pozdźišo walcoformowych, hač do 6 cm dołhich, dołhostołpikatych kłóskach. Stołpik kćenjowych kłóskow je zrunany a dlěši hač łopjena. Nošne łopjena su kónčkojte a dlěši hač keluch. Keluch a króna su 4-dźělene. Stameny dołho wustupuja.
Płody wobdźěłać
Płód je tobołka, kotraž docpěwa dołhosć mjezy 3 a 3,5 cm a wobsahuje 2 symjeni.
Stejnišćo wobdźěłać
Wón rosće na syčołukach, pastwach, rolach, pućnych kromach a smjećišćach.
Rozšěrjenje wobdźěłać
Husacy jazyčk je w cyłej Europje z wuwzaćom najekstremnišeho sewjera rozšěrjeny. Do wjacorych krajow je zanjeseny. Tohodla dźensniši dźeń je nimale swětodaloko rozšěrjeny.
W rostlinskim lěkowanstwje wobdźěłać
W rostlinskim lěkowanstwje wužiwaja zelka (Herba Plantaginis lanceolatae). Zběraja zelka wot meja do junija.
Nóžki wobdźěłać
- ↑ Pawoł Völkel: Prawopisny słownik hornjoserbskeje rěče. Hornjoserbsko-němski słownik. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 2005, ISBN 3-7420-1920-1, str. 409.
- ↑ W internetowym słowniku: Wegerich
- ↑ 3,0 3,1 3,2 W internetowym słowniku: Spitzwegerich
Žórła wobdźěłać
- GU Maxi-Kompaß Blumen, ISBN 3-7742-3852-9, strona 228 (němsce)
- GU Naturführer Blumen, ISBN 3-7742-1507-3, stronje 230-231 (němsce)
- Dörfler, H.-P., Roselt, Gerhard: Heilpflanzen. Gestern und Heute. Urania, Leipzig - Jena - Berlin 1989 (němsce)
- Kral, Jurij: Serbsko-němski słownik hornjołužiskeje rěče. Maćica serbska, Budyšin (1927)
- Rězak, Filip: Němsko-serbski wšowědny słownik hornjołužiskeje rěče. Donnerhak, Budyšin (1920)
- Völkel, Pawoł: Hornjoserbsko-němski słownik, Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin (1981)
Eksterne wotkazy wobdźěłać
- jitrocel (sk2.goo.cz) (čěsce)
- Wendys (čěsce)
- wustupowanje (mapa)
- allisa.de (němsce)