Běła jědla
Běla jědla (Abies alba)
systematika
Domena Eukaryoty
Swět Rostlinstwo
rjad: Konifera (Coniferales)
swójba: Chójnowe rostliny (Pinaceae)
podswójba: Abietoideae
ród: Jědla[1][2] (Abies)
sekcija: Abies
družina: Běła jědla[1]
wědomostne mjeno
Abies alba
Mill. (1768)
Mapa
Rozšěrjenje běłeje jědle
Wobdźěłać
p  d  w

Běła jědla[1] (Abies alba) je štom ze swójby chójnowych rostlinow (Pinaceae).

Abies alba

Wopisanje wobdźěłać

Běła jědla je štom, kotryž docpěwa wysokosć wot 50 m.

Króna je wusko kehelojta. Wjeršk je při młodych štomach wótry, pozdźišo kulowaty.

Skora je hładka a swětłošěra.

Jěhły wobdźěłać

Jěhły su přecozelene, płone, zhibujomne, na hornim boku błyšćace ćmowozelene, sedźa zwjetša w dwěmaj rjadomaj a docpěwaja dołhosć wot 1,2 hač 3 cm. Jich delni bok njese dwaj běłej paskaj. Nimo toho su prědku tupe abo zarěznjene.

Kwětnistwo wobdźěłać

Kćěje wot meje hač do junija. Žónske kwětnistwo je zrunane. Muske kwětnistwo steji na kóncu hałuzow. Kćěw započina w starosći wot 60-70 lět.

Hable wobdźěłać

Hable su zrunane a docpěwaja dołhosć wot 10 hač 16 cm. Při zrałosći na štomje rozpadnu.

Stejnišćo wobdźěłać

Rosće w lěsach we wysokosćach mjez 400 a 1000 m. Preferuje čerstwe, chłódne, małowapnite abo wapnite pódy. Rostlina je čućiwa napřećo mjerznjenju.

Rozšěrjenje wobdźěłać

Rostlina je w horinach srjedźneje a južneje Europy rozšěrjena.

Wužiwanje wobdźěłać

Nóžki wobdźěłać

  1. 1,0 1,1 1,2 Pawoł Völkel: Prawopisny słownik hornjoserbskeje rěče. Hornjoserbsko-němski słownik. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 2005, ISBN 3-7420-1920-1, str. 179.
  2. W internetowym słowniku: Tanne

Žórła wobdźěłać

  • Schauer - Caspari: Pflanzenführer für unterwegs, ISBN 978-3-8354-0354-3, 2. nakład, 2008, strona 428 (němsce)
  • Spohn, Aichele, Golte-Bechtle, Spohn: Was blüht denn da? Kosmos Naturführer (2008), ISBN 978-3-440-11379-0, strona 388 (němsce)
  • Brankačk, Jurij: Wobrazowy słownik hornjoserbskich rostlinskich mjenow na CD ROM. Rěčny centrum WITAJ, wudaće za serbske šule. Budyšin 2005.
  • Kubát, K. (Hlavní editor): Klíč ke květeně České republiky. Academia, Praha (2002)
  • Lajnert, Jan: Rostlinske mjena. Serbske. Němske. Łaćanske. Rjadowane po přirodnym systemje. Volk und Wissen Volkseigener Verlag Berlin (1954)
  • Rězak, Filip: Němsko-serbski wšowědny słownik hornjołužiskeje rěče. Donnerhak, Budyšin (1920)

Eksterne wotkazy wobdźěłać

 
Commons
Z Wikipedije, swobodneje encyklopedije