Šwicarski klon
| |
| Šwicarski klon (Acer opalus) | |
| systematika | |
|---|---|
| Domena | Eukaryoty |
| Swět | Rostlinstwo |
| Eurosidy II | |
| rjad: | (Sapindales) |
| swójba: | Mydłowcowe rostliny (Sapindaceae) |
| podswójba: | Jěrowcowe rostliny (Hippocastanoideae) |
| ród: | Klon[1][2] (Acer) |
| družina: | Šwicarski klon |
| wědomostne mjeno | |
| Acer opalus | |
| Mill. | |
Šwicarski klon (Acer opalus) je štom abo kerk ze swójby mydłowcowych rostlinow (Sapindaceae).
Po někotrych žórłach je swójbje klonowych rostlinow (Aceraceae) přirjadowany a ma wědomostne mjeno Acer opulifolium.
Wopis wobdźěłać
Šwicarski klon je w lěće zeleny štom abo kerk, kotryž docpěwa wysokosć wot 12 m (8-15 m, 15-20 m).
Króna je husta a šěroko horbata.
Zdónk je krótki, často křiwy a wjerćany.
Skora je na spočatku čerwjenojće brune, pozdźišo ma hrube, na kromach so rózno zhibowace šupizny, kotrež po wotpadnjenju oranžobrune blaki zawostajeja.
Łopjena wobdźěłać
Přećiwostejne łopjena maja tři hač pjeć zhruba tupje karbowanych lapow a su na hornim boku ćmowozelene a na delnim boku šěrozelene a mjechko kosmate. Wone su dołho stołpikate a docpěwaja šěrokosć wot 6 hač do 10 (12) cm.
Nazymske barbjenje je oranžočerwjene.
Kćenja wobdźěłać
Kćěje wot měrca hač do apryla. Žołte kćenja so před łopjenami jewja a steja w sedźacych wokołkowych pakićach a so před łopjenami jewja. Zdźěla su dwusplažne a zdźěla su jednosplažne.
Kćenja wot pčołkow a druhich insektow wopróša, dokelž wobsahuja dosć nektara.
Płody wobdźěłać
Płody su worješki na tołstym stołpiku a njesu prawokutnje hač wótro wotstejacej, róžojće-zelenojtej hač čerwjenobrunej křidlešce.
Stejnišćo wobdźěłać
Rosće w ćopłych dubowych lěsach. Preferuje srjedźosahace, wutkate pódy.
Rozšěrjenje wobdźěłać
Rostlina je w južnym Čornym lěsu, Šwicarskim jura, Alpach, Cevennen, Pyrenejach a juhozapadnej Europje rozšěrjena.
Wužiwanje wobdźěłać
Nóžki wobdźěłać
- ↑ Pawoł Völkel: Prawopisny słownik hornjoserbskeje rěče. Hornjoserbsko-němski słownik. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 2005, ISBN 3-7420-1920-1, str. 196.
- ↑ W internetowym słowniku: Ahorn
Žórła wobdźěłać
- Bruno P. Kremer: Steinbachs Naturführer Bäume & Sträucher, ISBN 978-3-8001-5934-5, strona 148 (němsce)
- Mayer, Schwegler: Welcher Baum ist das?, Bäume, Sträucher, Ziergehölze, ISBN 978-3-440-11273-1, strona 72 (němsce)
- Schauer - Caspari: Pflanzenführer für unterwegs, ISBN 978-3-8354-0354-3, 2. nakład, 2008, strona 442 (němsce)
- Spohn: Welcher Baum ist das? Die neuen Kosmos-Naturführer, ISBN 978-3-440-10794-2, strona 134 (němsce)
- Brankačk, Jurij: Wobrazowy słownik hornjoserbskich rostlinskich mjenow na CD ROM. Rěčny centrum WITAJ, wudaće za serbske šule. Budyšin 2005.
- Kubát, K. (Hlavní editor): Klíč ke květeně České republiky. Academia, Praha (2002)
- Lajnert, Jan: Rostlinske mjena. Serbske. Němske. Łaćanske. Rjadowane po přirodnym systemje. Volk und Wissen Volkseigener Verlag Berlin (1954)
- Rězak, Filip: Němsko-serbski wšowědny słownik hornjołužiskeje rěče. Donnerhak, Budyšin (1920)